Uścisk dłoni – stosować, czy nie?

W bistro w Bretanii przeprowadzono eksperyment, sprawdzający korelację między zachowaniem kelnera, bądź kelnerki a wysokością napiwków zostawianych przez klientów. Okazało się, że 24,6 % klientów, których kelner lub kelnerka delikatnie dotykali w ramię na powitanie, zostawiało napiwek, natomiast zaledwie 10,8 % klientów zostawiało napiwek wtedy, gdy byli powitani bez delikatnego dotyku w ramię. Nicolas Gueguen z Uniwersytetu Południowej Bretanii, który prowadził badania potwierdził, że prosty gest, pozornie bez znaczenia, wprawia nas w dobry nastrój i ma pozytywny wpływ na przebieg wydarzeń. Oznacza to, że dotyk ułatwia i zmienia relacje między ludźmi. Występuje on najczęściej wśród Francuzów, Włochów, Hiszpanów i Rosjan. Zatem uścisk dłoni jest gestem jak najbardziej na miejscu, a wręcz koniecznym.

Mówiąc o uścisku dłoni, należy pamiętać o różnicach kulturowych, które pokazują, że Brytyjczycy i Niemcy mniej przychylnie odnoszą się do dotyku, także w relacjach zawodowych i biznesowych w szczególności.

W dawnych czasach uścisk dłoni pozwalał sprawdzić, czy gość, który prosi o schronienie, trzyma w ręku broń, czy też przybywa w pokojowych zamiarach. W średniowiecznej Anglii uściskiem dłoni pieczętowano umowę i był to gest zarezerwowany wyłącznie dla mężczyzn. W Afryce uścisk dłoni może trwać kilka minut pod warunkiem, że jest delikatny, w przeciwnym razie jest uznawany za akt agresji. Podobnie silny uścisk dłoni odbierają Indianie Ameryki Południowej. Wietnamczycy natomiast unikają jakiegokolwiek kontaktu fizycznego, obawiają się nawet dotknąć czyjegoś ramienia, sądząc że podczas dotyku dusza człowieka może opuścić jego ciało.

W USA psychologowie od lat 70 ub. stulecia prowadzą badania dotyczące znaczenia dotyku. W Miami działa Touch Research Institute. Wielu międzynarodowych ekspertów jest zgodnych, co do tego, że dotyk ma ogromne znaczenie w naszym życiu, stymuluje rozwój niemowlęcia, dobrze wpływa na rozwój dziecka oraz na nasze samopoczucie. Dotyk jest doceniany od niedawna. Zaleca się masowanie niemowląt, częste dotykanie i przytulanie dzieci, nauczyciele zastanawiają się nad związkiem dotyku z nauką czytania. Od dawna znana jest choroba sieroca wśród dzieci, które rzadko doświadczają zbawiennego dotyku matki, bliskich im osób lub innej istoty w ogóle.

W mózgu człowieka na dotyk reaguje przedczołowa strefa kory mózgowej, która jest znacznie bardziej rozbudowana niż strefy innych zmysłów. Według autora książki Gesty, które mówią o nas, Petera Colletta, kontakt fizyczny przywraca poczucie miłości i bezpieczeństwa, jakiego doznawaliśmy w okresie niemowlęctwa. Dotyk sprawia, że czujemy się akceptowani, jakby kołysani w ramionach matki, spokojni i bezpieczni. Robert-Vincent Joule z Uniwersytetu Prowansalskiego zbadał, że klient delikatnie dotknięty przez sprzedawcę pozostaje w sklepie 22 minuty zamiast 13 minut oraz jest bardziej podatny na sugestie dotyczące zakupu, niż klient, z którym nie podjęto kontaktu fizycznego. Uścisk dłoni w relacjach zawodowych, biznesowych i politycznych ma kluczowe znaczenie i często decyduje o dalszym przebiegu rozmów.

Uścisk dłoni – jaki powinien być?

Uścisk dłoni jest podpisem człowieka i mimo iż trwa kilka sekund to pozwala odebrać informacje na temat jego właściciela. Informacje te na ogół odbieramy intuicyjnie, lecz można nauczyć się ich świadomego odczytywania.

Chyba każdy z nas spotkał się z uciskiem dłoni nazywanym przez specjalistów śniętą rybą, który polega na tym, że rozmówca podaje jedynie swoje palce, a cała dłoń jest wiotka i chłodna.  Odbierając taki uścisk dłoni, jesteśmy nieco zdezorientowani, nie bardzo wiemy jak z taką osobą rozmawiać, stajemy się czujni, ostrożni i mniej ufni. Natomiast, gdy spotkamy się ze zdecydowanym i ciepłym uściskiem dłoni wówczas nawet pierwsza rozmowa toczy się wartko i jest pełna energii.

Mao Tse Tung miał miękki ucisk dłoni, podobnie jak bokser Mike Tyson, co oznacza, że tym osobom nie należałoby ufać. Podczas rozmów kwalifikacyjnych prowadzonych przez specjalistów, uścisk dłoni jest swego rodzaju sprawdzianem, informującym o tym, z kim mamy do czynienia, czy dana osoba ma charyzmę i charakter, czy też jest spolegliwa, niezdecydowana i defensywna. W takiej sytuacji uścisk dłoni decyduje o sukcesie lub o porażce rozmowy. Dlatego ma sens opanowanie umiejętności profesjonalnego ucisku dłoni, który w sferze zawodowej zjednuje ludzi, otwiera relacje. Okazuje się konieczny przy pozyskiwaniu klientów, zdobywaniu ich zaufania i budowaniu długotrwałych relacji.

Na ogół umiejętność tę rzadko wynosimy z domu. W polskiej kulturze rodzice rzadko stosują uścisk dłoni wobec swoich dzieci, rzadko przedstawiają je swoim znajomym, a nawet, jeśli to czynią, znajomi rodziców rzadko podają dzieciom swoją dłoń na powitanie. W przedszkolu lub w szkole niewielu nauczycieli prezentuje uścisk dłoni w codziennym kontakcie z dziećmi, a tylko niektórzy korzystają z ogromnej siły pozytywnego działania tego gestu. Czynią to najczęściej nauczyciele wychowania fizycznego, robiąc to w sposób naturalny. Ich uścisk dłoni sygnalizuje przyjazne nastawienie, zdecydowanie i energię. Natomiast wielu innych nauczycieli nie tylko rzadko korzysta z uścisku dłoni, jako wzmocnienia pozytywnego wobec ucznia, lecz uścisk dłoni rzadko pojawia się także wśród grona nauczycielskiego. Zatem w szkole mamy małe szanse na wyrobienie sobie właściwego uścisku dłoni i dlatego wielu młodych ludzi wchodząc w dorosłe życie, idąc na pierwsze spotkane ze swoim pracodawcą, prezentuje uścisk dłoni sygnalizujący słabość, niepewność, nieśmiałość i zaskoczenie.

Mapa dotyku w relacjach zawodowych, biznesowych i politycznych

Dotyk ma ogromne znaczenie w budowaniu relacji międzyludzkich jednak jego jakość i obszar występowania jest ściśle określony.

W relacjach prywatnych możemy drugą osobę dotykać tam, gdzie ta osoba pozwoli. Natomiast w relacjach zawodowych, biznesowych i politycznych dotyk jest dopuszczalny podczas powitania, pożegnania, składania gratulacji. Obszar ciała, w którym może pojawić się ów dotyk to góra pleców, dłoń, część ręki powyżej nadgarstka i powyżej łokcia, lecz tylko po stronie zewnętrznej.

Dotknięcie w ramię jest dopuszczalne, lecz należy wykonać je bardzo ostrożnie i delikatnie.

Poklepywanie po plecach to gest wyrażający życzliwość, a jednocześnie, a może przede wszystkim, podkreślający niższą rangę osoby poklepywanej. Podświadomie wzbraniamy się przed poklepywaniem po plecach kogoś, kogo uważamy za osobę o wyższym statusie.

Uścisk Na misia może być zastosowany pod warunkiem, że zachowany jest odpowiedni dystans na poziomie bioder.

Całować kobiecą dłoń, czy nie całować?

Powitaniom i uściskowi dłoni często towarzyszą pocałunki składane na kobiecych dłoniach. Gest ten wciąż budzi wiele kontrowersji, ma swoich zwolenników jak i zagorzałych przeciwników. Wielu panów zadaje sobie pytanie: całować, czy nie całować kobietę w rękę? Panie preferujące zawodowy, biznesowy uścisk dłoni, czują się niezręcznie gdy  panowie całują je po rękach. Szczególnie niezręczna jest sytuacja, gdy kobiety stanowiące zdecydowaną mniejszość w męskim gronie, są pomijane przy uściskach dłoni albo obcałowywane (bez przyjemności dla nich) przez całe rzesze panów. Taka sytuacja widoczna była za czasów Rządu Hanny Suchockiej, kiedy to do dłoni Pani Premier pochylało się po kolei kilkudziesięciu panów.

Kiedy całowanie w rękę jest na miejscu?

Odpowiedź na to pytanie jest jedna. Składanie pocałunków na kobiecej dłoni jest na miejscu w relacjach prywatnych, rodzinnych i towarzyskich, czyli u cioci na imieninach, na urodzinach babci, na randce, podczas spotkania towarzyskiego. Zasady etykiety określają sytuacje, w których ów gest jest dopuszczalny, lecz należy pamiętać, że wykonanie go jest wyborem mężczyzny. Nie ma żadnego obowiązku całowania kobiecej dłoni. Gest ten wyraża przede wszystkim szacunek i/lub miłość mężczyzny do kobiety. Może być zastosowany, lecz nie musi.

Kiedy całowanie kobiecej dłoni narusza zasady etykiety?

W relacjach zawodowych, biznesowych i politycznych płeć nie istnieje, liczy się status osoby i jej miejsce w strukturze, w hierarchii, co oznacza, że nie całuje się kobiet w rękę. W sferze zawodowej, biznesowej i politycznej dopuszcza się użycie tego gestu jedynie w sytuacji wyjątkowej, na koniec spotkania, w celu podkreślenia jego rangi. Jednak gest ten w żaden sposób nie jest obowiązkowy.

Co zrobić, gdy kobieta nie chce być całowana w dłoń?

Są panowie, którzy uważają za swój obowiązek ucałować kobiecą rękę przy powitaniu, bądź pożegnaniu. W takiej sytuacji paniom pozostaje zaakceptować takie zachowanie i pozwolić mężczyźnie na ucałowanie dłoni, ponieważ dużo bardziej niezręczna jest sytuacja, gdy kobieta próbuje się przed tym gestem uchronić, podając rękę bardzo nisko lub wyraźnie usztywniając ją.

Jest pewna grupa pań, które cenią sobie okazywanie szacunku przez całowanie w rękę w relacjach zawodowych, czy biznesowych. Zdecydowana większość kobiet jednak woli być traktowana tak jak pozostali uczestnicy spotkań i rozmów, czyli bez całowania w rękę za to z zawodowym, biznesowym uściskiem dłoni.

Co zrobić, gdy kobieta chce być ucałowana w dłoń?

Panom może może zdarzyć się sytuacja, że kobieta, pozostając w relacjach zawodowych, biznesowych, politycznych, oczekując pocałowania w rękę, poda mężczyźnie dłoń do nosa, oczekując jej ucałowania. W takiej sytuacji panu nie pozostaje nic innego jak podaną dłoń ucałować, gdyż uściśnięcie jej bez pocałunku będzie niezręczne i wprawi kobietę w zakłopotanie.

Całowanie kobiet w rękę – zasady

Zasada 1. Ucałowanie kobiecej dłoni jest na miejscu w sferze prywatnej, na randce, podczas spotkania towarzyskiego.

Zasada 2. W relacjach zawodowych, biznesowych, politycznych nie całuje się kobiet w rękę. Gest ten jest dopuszczalny na koniec spotkania, uroczystości, jako wyraz szczególnego szacunku i podziękowania. Nie jest to absolutnie gest obowiązkowy.

Zasada 3. Jeżeli już ma miejsce gest całowania kobiety w rękę to zgodnie z etykietą mężczyzna powinien z szacunkiem pochylić się do kobiecej dłoni, by złożyć pocałunek. Natomiast nietaktem jest „wyrywanie”kobiecej dłoni i przyciąganie jej do swoich ust.

Zasada 4. Pocałunek w dłoń jest gestem, co oznacza, że pocałunek jest markowany i w żadnym razie nie powinno dojść do kontaktu usta-dłoń, czyli „cmokania w rękę” w relacjach zawodowych, biznesowych, czy politycznych.

Kiedy należy zrezygnować z ucałowania kobiecej dłoni?

Są sytuacje, także prywatne, w których całowanie kobiecej dłoni może być nietaktem, może być kłopotliwe i nie na miejscu.  A zatem należy odstąpić od tego gestu:

• Na ulicy, pod gołym niebem
• Podczas oficjalnych uroczystości
• Gdy kobieca dłoń odziana jest w rękawiczkę
• Gdy kobieta usadowiona jest w takiej odległości, że gest ten musiałby być wykonany przez stół, ladę lub inny mebel.

A co, jeśli ktoś w ogóle nie lubi podawać ręki?

Mimo wielu zalet uścisku dłoni należy wziąć pod uwagę to, że są osoby, które źle reagują na jakąkolwiek próbę dotknięcia w ramię, poklepanie po plecach, czy choćby uścisk dłoni. Zdaniem dermatologów niemożliwe jest, aby niewinne dotknięcie podczas rozmowy wzbudzało odrazę, a jednak tak jest i przez niektóre osoby bywa odbierane, jako atak. Ma to najczęściej związek z seksualnością albo z trudnym dzieciństwem, chociaż nie bez znaczenia jest kultura i środowisko, w jakim się wychowujemy.

Są także osoby, które unikają uścisku dłoni z uwagi na to, że ich dłonie są nadmiernie wilgotne, chłodne lub posiadają jakiś defekt lub zmiany skórne będące skutkiem określonego schorzenia.

Podawanie chłodnej dłoni nie stanowi żadnej przeszkody. Można temu zapobiec, rozcierając nieco dłoń, ogrzewając ją poprzez trzymanie kubka z ciepłą kawą. Lepiej jest podać chłodną dłoń niż unikać podania ręki.

W przypadku dłoni, mających tendencję do pocenia się, można:

• Możliwie często myć je mydłem w ciepłej wodzie
• Rozcierać w dłoni niewielką ilość talku
• Skorzystać z porady dermatologa
• W skrajnych przypadkach możliwe jest usunięcie gruczołów potowych dłoni, o ile możliwość podejmowania uścisku dłoni jest dla danej osoby ogromnie ważna.

Co zrobić w sytuacji defektu anatomicznego dłoni lub zmian skórnych na dłoni?

To zależy. Jeśli zmiany skórne są bezpieczne dla innych, nie powinny stanowić przeszkody w stosowaniu uścisku dłoni. Najczęściej jest jednak tak, że zmiany skórne, bądź defekty są mało widoczne, lecz w punktu widzenia ich posiadacza, uważane są za duże i na tyle wyraźne, że ludzie nimi dotknięci unikają  podawania ręki w obawie przed wywołaniem odrazy.

Zmiana anatomiczna dłoni nie musi stanowić żadnej przeszkody w uścisku dłoni. Wszystko zależy od otwartości na kontakt fizyczny obu stron – inicjującego uścisk dłoni, jak i osoby witanej.

Otwartość i gotowość do uścisku dłoni pokonuje wiele barier.

Czasu z przyjaznym uściskiem dłoni Wam życzę.