Po raz pierwszy prowadziłam Warsztaty dla Słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku, które były jednym z wielu Wydarzeń podczas Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości organizowanego przez Urząd Gminy-Miasta w Płocku.

Jak wiadomo uczestnikami UTW są osoby powyżej 56 roku życia. Średnia wieku Uczestników moich Warsztatów była znacznie wyższa, lecz miałam poczucie, że pracuję z ludźmi młodymi, takimi z którymi mam do czynienia na co dzień. Kondycja umysłowa, intelektualna i fizyczna Seniorów, którzy byli na Warsztatach, jest godna podziwu i potwierdza w całej rozciągłości to, o czym można przeczytać w literaturze naukowej. Dużo czytałam na temat możliwości zdrowotnych i umysłowych naszego organizmu, o tym co decyduje o długowieczności, zachowaniu zdrowia i dobrej kondycji psychofizycznej. Wyniki badań i obserwacje absolutnie do mnie przemawiają, jednak przebywając na codzień głównie z ludźmi młodymi, a przynajmniej młodszymi ode mnie trudno było mi to zweryfikować. Jedno co mogłam zrobić to obserwować osoby starsze, które  pojawiają się wokół mnie w różnych sytuacjach społecznych i zawodowych. Obserwacje te bywały przygnębiające, natomiast kontakt z Seniorami UTW w Płocku przywrócił mi wiarę w to, że czas powyżej 56 roku życia może być aktywny, pełen radości życia, otwartości na nowe doznania i chęci rozwoju. Dowiedziałam się od Uczestników, że z radością jeżdżą na wycieczki, wędrują po górach, trenują taniec, aerobik, gimnastykę, jeżdżą na rowerze, spędzają czas towarzysko i z chęcią zdobywają nową wiedzę. Cóż więc mogłam zaproponować tej grupie aktywnie żyjących ludzi? Czy mogłam powiedzieć im o czymś, czego nie wiedzieli? Raczej mogłam uporządkować, usystematyzować i poszerzyć ich wiedzę na temat samych siebie oraz podnieść poziom samoświadomości w prowadzeniu siebie na obecnym etapie życia.

Uogólniając tę wiedzę można powiedzieć, że chcąc zachować zdrowie i młodość, trzeba przede wszystkim:

• Dbać o doskonałą kondycję mózgu
• Dbać o wysoką sprawność fizyczną
• Mieć pozytywne nastawienie  psychiczne

Te trzy obszary naszego życia naszego życia okazują się kluczowe w dążeniu do długowieczności.

Doskonała kondycja mózgu

Mózg człowieka jest wysoko wyspecjalizowanym narządem, odpowiadającym za koordynację procesów utrzymujących nas przy życiu oraz pozwalającym nam funkcjonować w otaczającej rzeczywistości. Jeśli narząd ten funkcjonuje prawidłowo to wszystkie procesy życiowe mają szansę przebiegać sprawnie, a my mamy możliwość zdobywania doświadczeń, wiedzy, nawiązywania kontaktów międzyludzkich, budowania relacji, uczenia się, realizowania się w pracy itd. Im więcej wiemy na temat funkcjonowania mózgu tym łatwiej nam dbać o jego sprawność, która zależy od:

• Stylu życia (regularność, tempo, poziom stresu)
• Stosowanej diety
• Ilości snu

Wiedza na temat diety dobrej dla mózgu, czy odpowiedniej ilości snu jest  powszechnie dostępna i  dlatego nie będę się rozpisywała na ten temat. Natomiast jeśli chodzi o styl życia to chcę zwrócić uwagę na to, że istotne jest trenowanie mózgu, polegające m.in.na wprowadzeniu do swojego życia takich elementów jak:

• Permanentna nauka, zmuszająca mózg do ciągłego tworzenia nowych połączeń neuronowych i budowania kolejnych struktur w korze mózgowej, czyli wskazane są wszelkiego rodzaju szkolenia, kursy, nauka języka obcego, zdobywanie nowych umiejętności i kompetencji itp.
• Otwartość na zmiany, która sprawia, że mózg zamiast poruszać się po znanych sobie ścieżkach nawyków, tworzy nowe, czego raczej nie lubi. Mózg woli poruszać się w znanym sobie i utrwalonym schemacie, oszczędzając energię. Otwartość na zmiany to np.przyglądanie się nowościom, sprawdzanie ich zamiast odrzucania w myśl tego, że to co znane jest lepsze. Nawet jeśli nowe okaże się gorsze niż stare to i tak mamy korzyść – wiemy o tym z własnego doświadczenia, co oznacza, że w mózgu powstały nowe połączenia neuronowe, a to oznacza trening mózgu i rozwój. Można także wykonywać najprostsze ćwiczenia, takie jak mycie zębów inną ręką niż zwykle, wyjście do sklepu inną trasą niż zwykle.
• Wzmacnianie połączenia między półkulami mózgu poprzez konkretne ćwiczenia fizyczne, czyli kinezjologię preferującą ćwiczenia takie jak wykonywanie ruchów naprzemiennych, stymulujących jednocześnie obie strony ciała, np.jednoczesne wykonywanie ruchów okrężnych lewą ręką w prawą stronę, a prawą ręką w lewą stronę.

Aktywność fizyczna

Dowiedziono, iż aktywność fizyczna w ogóle, a u ludzi w wieku średnim i ludzi starszych przede wszystkim, zapobiega przedwczesnej śmierci oraz poważnym chorobom.  Regularna aktywność fizyczna:

• Opóźnia procesy starzenia
• Przywraca młody wygląd, gdyż następuje zmiana na poziomie komórkowym
• Wzmacnia serce, układ krążenia oraz płuca
• Wzmacnia mięśnie, stawy i układ kostny
• Podnosi poziom dopaminy i serotoniny, poprawiającej samopoczucie, dodając energii życiowej
• Zmniejsza ryzyko otyłości, prowadzącej do obniżenia jakości życia oraz wielu groźnych chorób, z cukrzycą włącznie
• Zmniejsza ryzyko zachorowania na raka płuc, piersi, okrężnicy
• Zmniejsza ryzyko demencji starczej oraz wystąpienia choroby Alzheimera
• oraz wielu innych

Co ćwiczyć i jak często?

Przede wszystkim ważne jest żeby w ogóle ćwiczyć – nawet jeśli jest to 20 minut dziennie to i tak jest to lepsze niż nic. Aktywność fizyczną należy dobrać do własnych preferencji i możliwości. Należy unikać kierowania się modą. Jeśli modne jest bieganie to nie znaczy, że jest ono dobre dla każdego. Wiemy doskonale, jaka aktywność sprawia nam przyjemność, a jaka nie i tym należy się kierować przy wyborze. Najlepiej jest trenować 5-6 razy w tygodniu po 45 minut minimum. Jednak umiarkowany stopień intensywności ćwiczeń już daje duże korzyści, choćby jeden raz w tygodniu.

W najgorszym razie, jeśli trudno nam się zmusić do ćwiczeń można ograniczyć do minimum czas spędzony w pozycji siedzącej – przy komputerze, podczas oglądania telewizji oraz częściej przemieszczać się pieszo zamiast korzystać z samochodu, czy komunikacji miejskiej, chodzić po schodach zamiast korzystać z windy itd.

  Pozytywne nastawienie

Aktywność fizyczna, regularny tryb życia, zdrowa dieta mają ogromny wpływ na nasze zdrowie, samopoczucie, zachowanie młodego wyglądu. Jednak jest jeszcze jeden element, który okazuje się być kluczowy w zachowaniu zdrowia, urody i młodego wyglądu. Jest nim podejście do życia, bo cóż tego, że ktoś systematycznie trenuje, zdrowo się odżywia, śpi wystarczającą ilość czasu jeśli permanentnie  doświadcza stresu, miotają nim negatywne emocje, jest sfrustrowany, zgorzkniały, krytycznie nastawiony do siebie i do innych. Sfera psychiczna rzutuje na nasze zdrowie. Negatywne emocje, stres, lęk, złość, gniew rzutują na sferę somatyczną i objawią się w postaci różnych dolegliwości i chorób. Zatem ma sens zweryfikowanie swojej postawy wobec życia, wobec pracy, innych ludzi, otaczającej rzeczywistości i w końcu wobec samego siebie. Ma sens przyjrzenie się emocjom, których doznajemy. Ile z nich dodaje nam energii, a które odbierają nam radość życia? Dlaczego je odczuwamy? Co jest ich źródłem? W jaki sposób można zarządzać emocjami?

Emocje pojawiają się wskutek zaspokojenia, bądź deprywacji istotnych dla nas potrzeb. Pojawiają się także wówczas gdy otaczająca nas rzeczywistość jest spójna lub sprzeczna z naszymi poglądami, czy przekonaniami. Jeżeli otrzymamy to, czego potrzebujemy, gdy otaczająca nas rzeczywistość jest spójna z naszymi oczekiwaniami wówczas doznajemy pozytywnych emocji. Natomiast gdy jest inaczej – pojawiają się emocje negatywne, np. smutek, frustracja, złość, niezadowolenie, czy gniew, które obniżają jakość życia, a w dłuższej perspektywie negatywnie wpływają na zdrowie.

Czy jesteśmy skazani na doznawanie emocji negatywnych?

Nie. Mamy wybór. Sami decydujemy o tym, jak zareagujemy na czyjeś zachowanie, bądź określoną sytuację. Mamy duży wpływ na swoje emocje i samopoczucie. Istotna w tym względzie jest nasza świadomość i wiedza o tym, czego chcemy, czy mamy wpływ na to, co nas denerwuje i uprzykrza życie, co możemy zrobić itd. Chcąc zapanować nad swoimi emocjami, potrzebujemy nauczyć się zarządzania nimi, ażeby tego dokonać konieczne jest zweryfikowanie postaw psychologicznych, które prezentujemy, czyli przyjrzeć się naszym przekonaniom i poglądom oraz sprawdzić dokąd nas prowadzą. Swoje przekonania i poglądy możemy zmienić, odrzucić te, które nam szkodzą, przyswoić te które podnoszą jakość życia. Im więcej wiemy o sobie samych tym łatwiej jest nam prowadzić siebie przez życie.

Czasu pełnego młodzieńczego wigoru Wam życzę.

foto: Urszula Dudziak Wikipedia